GÓC HỌC TẬP

Tiêu đề: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 8:11 am

Tiểu Sử Tác Giả

Cao Bá Quát:
Cao Bá Quát Hiệu là Chu Thần là một nhà thơ lỗi lạc ở đầu thế kỷ 19, có phong cách phóng nhiệm hơn đời...

Người làng Phú Thị, Huyện Gia Lâm, Xứ Kinh Bắc (nay thuộc Tỉnh Bắc Ninh, Bắc phần).

Vốn dòng khoa bảng. Theo học với cha là Cao Hữu Chiến (tục gọi là ông Đồ Cao). Gặp kỳ khảo hạch ở tỉnh nhà, ông đỗ Đầu Xứ. Năm 1831 (Minh Mạng thứ 12), ông đỗ Á nguyên trường thi Hà Nội. Vào Kinh Thi hội hai phen, vì không chịu theo khuôn phép, nên bị đánh hỏng. Từ đó, ông thường ngao du đó đây, lấy văn chương trêu cợt người đời.

Năm 1841 (Thiệu Trị nguyên niên), theo lời đề cử của quan đầu Tỉnh Bắc Ninh, ông được triệu vào Kinh sung chức hành tẩu bộ lệ.

Được cử chấm thi trường Hương Thừa Thiên, vì muốn cứu vớt cho một ít bài văn thi mà Phạm húy, chẳng may việc bại lộ, ông bị cắt chức và phát phối vào Đà NaÜng. Sau đó, ông được tha và [được cử theo sứ bộ Đầu Tri Phú sang Tân Gia Ba. Về nước ông được phục chức cũ rồi thăng Chủ sự.

Chẳng được bao lâu, vì cá tính khí ngông nghêng. Không chịu khuất phục của ông, vào năm 1854 (Tự Đức thứ 7), ông phải đổi tên Sơn Tây giữ chức Giáo thọ Quốc Oai. Từ đó, ông sinh chán nản thất vọng và phẫn uất, rồi bỏ quan theo làm quân sư cho Lê Duy Cự để chống lại triều đình.

Việc thất bại Cao Bá Quát bị bắt và bị chém; tộc thuộc ông cũng bị ghép vào tội tử hình. Người anh sanh đôi là Cao Bá Đạt đương làm tri Huyện Nông Cống (Thanh Hóa), bị bắt giải về kinh giữa đường thì tự vận. Con Cao Bá Đạt là Cao Bá Nhạ cải dạng đổi tên lên trốn ở Mỹ Đức (Hà Đông), sau cũng bị bắt làm tội.

Cao Bá Quát còn để lại một tập thơ nhan đề là "Chu thần thi tập" gồm những bài thơ văn vừa chữ Hán vừa chữ Nôm.

Thơ của Cao Bá Quát nổi tiếng là hay, người đương thời phải chịu là "Thánh Quát" và ngay cả vua Tự Đức cũng phải khen: "Văn như Siêu, Quát vô Tiền Hán..." Đặc điểm của thơ ông là ở cái dồi dào mới lạ về phần lý tưởng, cái tế nhị về tình cảm, ở lối đặt câu giản dị tự nhiên, ở cách dùng chữ đôi khi rất táo bạo, kỳ thú, diễn tả đúng cái nhân sinh quan của một tâm hồn luôn luôn muốn tìm hướng đi lên cho mình và cả cho những kẻ xung quanh

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 8:14 am

Đế Gia

Song mấn tiêu tiêu bất tự tri,
Hương thôn chỉ định điểm thị qui kì.
Mộc Miên điếm lý sương thu tảo,
Thiên mã hồ biên nhật thướng trì.
Lân hữu hốt phùng kinh sác vấn,
Mẫu thân sạ kiến hỷ giao bi.
Bình sinh đa nạn kim trường hối,
Úy hướng gia nhân ngữ biệt li.

Dịch Thơ:

Về Đến Nhà

Mái tóc bơ phờ sự chẳng dè,
Trở về nay lại thấy làng quê.
Điếm Cây Gạo đó sương vừa ngớt,
Hồ Ngựa trời đây nắng chửa hoe.
Hàng cóm xôn xao dồn chuyện hỏi.
Mẹ già mừng tuổi thấy con về.
Đời gian nan mãi từ nay hối.
Bàn chuyện xa nhà dạ những e.

Sơ Đầu

Nhất sinh cô phụ ngũ xa thư,
Duyệt tận phong ai phát dũ sơ!
Tâm phát cự tranh trường đoản sự,
Đáo phân như xứ tổng phân như!

Dịch Thơ:

Chải Đầu

Đời năm xe sách cũng thừa,
Xông pha gió bụi bơ phờ tóc mai.
So chi lòng, tóc vắn dài?
Khi rối bời cũng rối bời như nhau!

Tức Sự

Nhãn khan cao điểu độc phàn lung,
Tự ỷ thằng sàng bất ngữ trung.
Ngũ dạ tâm tình đăng đối ảnh,
Nhất thu cảnh vật vũ giao phong.
Mộng hồi thành khuyết hồn nghi khách,
Lệ sái hành dương huyết bính không.
Cách xá hà nhân giải ngâm tụng,
Lũ tương văn tự vấn cơ ông.

Dịch Thơ:

Tức Sự

Nhìn chim bay giỏi nhốt chơ vơ,
Trên võng kề lưng, chẳng nói thưa.
Tâm sự canh chầy đèn với bóng.
Cảnh tình thu trọn gió cùng mưa.
Mộng về thành khuyết hồn đâu tá?
Lệ rỏ gông cùm máu uổng chưa?
Ai đó cách nhà ngâm vịnh được,
Kẻ tù, thường đến hỏi văn thơ.

Du Vân

Du vân vị hữu qui,
Đám mộ bất đắc nhàn.
Phong tòng hà phương lai?
Xuy nhập tằng phong gian.
Tứ hải dỹ vọng vũ,
Ngũ lôi trường bế sơn.
Cử thủ thị thiên biểu,
Nguyện ngôn túng cao phan.

Dịch Thơ:

Đám Mây Trôi

Mây trôi trôi mãi chưa về,
Sớm hôm tất tả chẳng hề được yên.
Bỗng đâu trận gió nổi lên,
Đưa mây trôi giạt vào miền núi cao.
Trần gian đang ngóng mưa rào,
Sấm đâu còn ở nơi nào im hơi?
Ngẩng lên trông tận chân trời,
Ước gì bay bổng tuyệt vời với mây!

Tài Mai

Thí tương mai tử trịch sơn gian,
Nhất ác thanh tư ký bích loan.
Ký thủ lai thời xuân sắc hảo,
Dữ nhân công tác họa đồ khan.

Dịch Thơ:

Trồng Mai

Đầu non nắm hạt mai gieo,
Giống thanh gửi chốn núi đèo xanh tươi.
Nữa mai xuân điểm bầu trời,
Bức tranh tuyệt tác cho đời ngắm chung

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 8:16 am

Đối Vũ

Bạn vũ khuynh thiên lậu,
Phi đào táp địa lai.
Thế liên giang sắc tráng.
Thanh nhập dạ phong ai.
Xích nhập hành hạ đạo?
Thương sinh tháng kỷ hồi?
Khánh tình ngâm vọng viễn,
Thu khí chính tương thôi.

Dịch Thơ:

Nhìn Mưa

Nghiêng trời mưa giội gấp,
Chuyển đất sống bay tung.
Nước cả sông man mác,
Đêm khuya gió não nùng!
Vầng hồng đâu khuất mãi,
Dân chúng bao chờ mong!
Tình khách thơ trông ngóng,
Hơi thu rộn rã lòng!

Ký Hận

Đoạn bồng phi nhứ lưỡng vô côn,
Tích biệt tần đề vị tử ngôn.
Độc hạc bất tằng tiêu kính ảnh,
Viễn sơn hà sự phá mi ngân.
Thư thành hận tự không đề huyết,
Tửu túy li bôi tức mộng hồn.
Liệu đắc lữ đình phân thủ hậu,
Kỷ hồi phong vũ ám tây thôn.

Dịch Thơ:

Gởi Hận

Cỏ bồng lìa gốc liễu tơ bay,
Chưa chết xa nhau lời đắng cay!
Hạc lẻ gương chưa mờ chiếc bóng.
Non xa ngấn đã rạn đôi mày.
Dòng thơ oán hận lệ hòa máu,
Chén rượu phân kì hồn dễ say.
Tưởng tự chia tay nơi quán trọ,
Mấy hồi mưa gió ủ thôn tây.

Đại Hàn

Bần gia chỉ phạ độc hàn thôi,
Phú gia khước ố thử phục hồi.
Nhân tình giao cạnh lưỡng vị quyết,
Na tri tân tuế ám trung lai.

Dịch Thơ:

Đại Hàn

Nhà khó thì lo trời sớm rét,
Nhà giàu lại sợ tiết quay hè.
Hai bên tranh cãi bên nào phải?
Năm mới nào đâu lặng lẽ về.

Tội Định

Tội định thân hà dụng?
Tài sơ ngộ độc kỳ.
Đào chân tri hữu tại,
Chủy sở hạnh sơ tỳ.
Giảo thỏ năng tam quật,
Tiêu liêu khởi nhất chi?
Sở thân kinh vấn tấn,
Ngâm tọa thử chi di.

Dịch Thơ:

Tội Đã Định

Tội khép mong gì nữa,
Tài non, đời đắng cay.
Sinh ta chừng định trước,
Đòn gậy thoát từ đây.
Thỏ phải ba hang nấp,
Chích nào một nhánh cây,
Người thân sơ đến hỏi,
Chốn ngâm, ngồi chống tay

Độc Dạ

Thành thị huyên ti địa,
Kiền khôn lão bệnh phu.
Tê cung thành nhũng thặng,
Bích tích thả nê đồ.
Hàn lạo nãi liên phát,
Tai lê huống vị tô.
Thái bình vô nhất lược,
Lộc lộc sỷ vi nho.

Dịch Thơ:

Đêm Ngồi Một Mình

Thị thành nơi ở thấp, ồn,
Một anh già ốm trong khuôn đất trời.
Mang thân thừa thãi ở đời,
Nín hơi lánh gót lẩn nơi bùn lầy.
Liên miên lụt rét gần đây,
Dân đen tai nạn bấy nay không lành.
Thái bình một chước chưa thành,
Tầm thường nghĩ thẹn cho mình nhà nho

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 8:19 am

Quan Chẩn

Tẩn khan môn ngoại động thanh ho,
An Thượng hòa nhân cánh họa đồ?
Văn đạo cật triêu tương chẩn thí,
Khả liên dị cảnh diệc huề phù!
Quân ân vị nhẫn di cùng hộ,
Thanh thuế thùy năng niệm nhất phu?
Túc tích thốn tâm không tự thác,
Đê thùy bất ngữ ỷ tường ngu.

Dịch Thơ:

Quan Phát Chẩn

Chạy xem tiếng nhộn ở ngoài đường,
Tranh đói nhà ai vẽ một trương.
Thấy nói sáng nay ngồi phát chẩn,
Cách vùng bồng bế cảnh nên thương.
Ơn trên chưa nỡ quên nhà khó,
Đời thịnh ai lo một kẻ thường!
Lòng hẹn với lòng nay hóa hão,
Cúi đầu lẳng lặng dựa bên tường

Bệnh Trung

Xuân lai tâm lực lưỡng kham tăng,
Tổn tận yên vi sấu bất thăng.
Nhập thế chích thân thiên lý mã,
Khan thư xong nhãn vạn thiên đăng.
Chuyết the ỷ chẩm sơ bồng mấn,
Trĩ tử khiên y tạ khúc quăng.
Nhất tiếu na tri nhàn vị đắc,
Tiểu lô tiên mính đạm như tăng?

Dịch Thơ:

Trong Lúc Ốm

Tâm lực xuân này nghĩ đáng căm,
Vòng đai đã sút hẳn khôn cầm.
Vào đời thân ví ngựa ngàn dặm,
Đọc sách mắt như đèn muôn năm.
Tựa gối vợ đần tung tóc chải,
Lôi tay con nhỏ ngã đầu nằm.
Cười xòa nào biết nhàn chưa được,
Một ấm chè suông cảnh lão tăng.

Hữu Sở Tư

Tiểu tiều nhân gia tử,
Song song bộ ngữ trì.
Vong tình năng hữu kỷ!
Ngô diệc ức ngô nhi.
Luyến mẫu đề cơ xứ,
Khiên ông học bái thì.
Môn lan kim bán tịch,
Ư nhĩ hệ tương ti.

Dịch Thơ:

Nỗi Nhớ

Đôi trẻ nhà ai đó?
Thỏ thẻ bước khoan thai.
Quên tình nào mấy kẻ?
Ta nhớ con ta hoài!
Khi quấy mẹ, kêu đói,
Lúc học ông, vái người.
Trước nhà nay nửa vắng,
Tưởng nhớ vì con ai

Vịnh Cù Dục

Hàn cao căng tảo tuệ,
Thê thác tại chu lan.
Chỉ vị năng nhân ngữ,
Phiên giao tổn thiệt đoan.
Pha tiền ngưu bối lạc,
Chi thượng thước sào an!
Bộc bộc phong trần lý,
Ninh tri dã hạc khoan.

Dịch Thơ:

Vịnh Chim Sáo

Sáo kia những hợm sớm khôn,
Gửi thân vào chốn lồng son cửa đời.
Vì chân bập bẹ tiếng người,
Cho nên đầu lưỡi mi thời còn đâu!
Nào khi bãi vắng lưng trâu,
Nào khi tổ thước cành cây yên lành.
Phong trần sống kiếp loanh quanh,
Đời chim hạc nội thênh thênh, mong gì!

Vọng Phu Thạch

Độc lập sơn đầu đệ nhất phong,
Chu điêu phấn tạ vị thùy dung?
Âm thư cửu đoạn nhân hà xứ?
Thiên hải vô nhai lộ kỷ trùng?
Huyết lệ yên hòa, minh nguyệt thấp,
Hương hoàn vân tích lục đài phong.
Thiên hoang địa lão tình do tạc,
Dạ dạxao tàn bích đỗng chung.

Dịch Thơ:

Hòn Vọng Phu

Đứng sững đầu non đỉnh tuyệt vời,
Son phai phấn lạt biết vì ai?
Người nơi nao vắng không tin tức?
Đường mấy trùng xa cách biển trời?
Mây phủ rêu xanh, làn tóc rủ,
Khói dầm trăng bạc, giọt chân rơi,
Trời già [đất cỗi tình khôn chuyển,
Động biếc chuông đêm vẫn đổ hồi!

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 9:43 am

Mộng Vong Nữ

Thân viễn ngô đương bệnh,
Tư nhi mỗi tiết ai.
Hốt nhiên trung dạ mộng,
Sậu kiến lệ như thôi.
Y phục hàn như phá,
Dung nhan thảm bất khai.
Thái diêm bần vị khuyết,
Tân khổ nhữ qui lai!

Dịch Thơ:

Chiêm Bao Thấy Con Gái Đã Mất

Nhà xa bệnh lại dày vò,
Nhớ con hằng nén xót chua nghẹn ngào.
Đêm qua bỗng thấy chiêm bao,
Gặp con, giọt lệ tuôn dào như mưa.
Áo đơn lạnh lẽo xác xơ,
Ủ ê nét mặt, bơ phờ hình dung!
Tuy nghèo dưa muối đủ dùng,
Đắng cay con hãy về với cha!

Hoành Sơn Quan

Địa biểu lập sàn nhan,
Liêu phong đáo hải gian.
Bách niên khan cổ lũy,
Thiên lý nhập trùng quan.
Túc điểu sơ đầu thụ,
Qui vân bán ủng sơn.
Trì trì Tô Quí tử,
Cửu tệ vị tri hoàn.

Dịch Thơ:

Ải Hoành Sơn

Non cao nêu đất nước,
Liền một dẫy ra khơi.
Thành cũ trăm năm vững,
Ải xa nghìn dặm dài.
Chim về rừng lác đác,
Mây bám núi chơi vơi.
Chàng Tô nấn ná mãi,
Tấm áo rách tơi rồi.

Hàn Dạ Tức Sự

Hồi phong xuy quyện chẩm,
Sóc khí bội thê nhiên.
Xuyết tịch giao nô phú.
Phân khâm tà khách miên.
Hương sầu duy phạm dạ,
Thân sự dục qua niên.
Mạc tác du du tưởng,
Thư không tiếu vị biền.

Dịch Thơ:

Đêm Lạnh Tức Sự

Gió lồng thổi quanh gối,
Hơi bấc rét căm căm.
Tìm chiếu cho nhỏ đắp,
Chia chăn để khách nằm.
Nhớ nhà thức suốt sáng,
Tính việc dễ sang năm.
Đừng nghĩ miên man nữa,
Viết bóng chẳng quen làm.

Dương Phụ Hành

Tây dương thiếu phụ y như tuyết,
Độc bặng lang kiên tọa thanh nguyệt.
Khước vọng Nam thuyền đăng hỏa minh,
Bả duệ nam nam hướng lang thuyết.
Nhất uyển đề hồ thư lãn trỳ,
Dạ hàn vô ná hải phong xuy.
Phiên thân cánh thiến lang phù khởi,
Khởi thức Nam nhân hữu biệt ly!

Dịch Thơ:

Bài Hành Người Đàn Bà Phương Tây

Thiếu phụ Tây dương áo trăng phau,
Tựa vai chồng dưới bóng trăng thâu,
Ngó thuyền Nam, thấy đèn le lói,
Kéo áo, rì rầm nói với nhau.
Hững hờ cốc sữa biếng cầm tay,
Gió thổi, đêm sương thổi lạnh thay!
Uốn éo đòi chồng nâng đỡ dậy,
Biết đâu nỗi khách biệt ly này?

Lạc Sơn Lữ Trung

Thiền đệ sơn a thập nhất hài,
Hành hành bất đoạn tứ du tai!
Dã yên thúy tảo thiên phong tận,
U giản thanh truyền vạn mộc lai.
Điểu dục biệt nhân phi khứ chuyển,
Hoa năng tống khách lạc thời khai.
Thiếu niên tật tẩu chung hà sự?
Úy lộ man man trước lữ hoài!

Dịch Thơ:

Trọ Ở Lạc Sơn

Con đường quanh quất núi bao la,
Đi mãi, đi hoài nghĩ vẩn vơ.
Nghìn núi quét xanh màu khói nội,
Muôn cây nghe lọt tiếng khe xa.
Chim chừng luyến khách kêu khi biệt,
Hoa đợi đưa ai nở cuối mùa?
Tuổi trẻ bôn ba được gì nhỉ?
Mênh mang dặm khách rợn lòng ta!

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 9:46 am

Người Vác Hồm

Thất thểu anh vác hòm,
Mỗi bước lại than thở.
Bỗng gặp người áo khăn,
Cầm tay lệ giàn giụa,
Hỏi anh giờ ra sao?
Mười năm không gặp nhau.
Anh rằng nói chi nữa?
Có ai thuê mướn đâu?
Xưa có ruộng chân đê,
Mười mảnh khá sung túc.
Thu Mậu tí mất mùa,
Lang thang kiếm ăn khắp.
Trở về ruộng bỏ hoang,
Nợ thuế lý hương thúc.
Thuế tô có hạng kỳ,
Ruộng rẻ không cố được.
Chao ôi! Bạn ông xưa,
Cửa hàng đem bán sức,
Việc đời thường ngang trái,
Ba năm không tình thân.
Há không muốn khoẻ mạnh,
Hết chửi đến roi đòn.
Nhà trên thức ngon ngọt,
Dưới toàn gày giơ xương.
Đi ở đâu không chủ,
Bỏ đây tìm đâu hơn?
Nợ thuế lâu ngày chất,
Tiền ở mấy quan dôi.
Sáng nay bày tiệc rượu,
Bình ngọc lỡ tay rơi.

Viên Trung Thảo

Viên thảo bất tri danh,
Chu hoa dục nhiên hạm.
Hữu sắc thụ nhân liên,
Vô hương dữ thế đạm.
Trừu chi không tự xuân,
Kết thực bất sung đạm.
Hoài thử cô thượng tư,
Tam thán dĩ tăng cảm!

Dịch Thơ:

Cỏ Trong Vườn

Cỏ vườn, tên chẳng rõ,
Hao đỏ cháy bên thềm.
Có sắc, được người chuộng,
Không hương, đời lãng quên...
Cành mọc, vẻ xuân đượm,
Quả ra, chẳng thể ăn!
Nét thanh cao riêng giữ,
Xui ta luống thở than!

Kim Nhật Thành

Tạc dạ sâu hàn sinh,
Kiệt kiệt nghiêm phong thích.
Hiểu lai sương lộ thấu y thường,
Mạch thượng bất kiến hành nhân tích.
Kim nhật thoái hàn uy,
Liệt liệt lưu hi hách.
Phiền thân nhiệt trọng bất thăng sam,
Ỷ trụ bồi hồi hãn như trích.
Ô, hô! hàn thử biến thái thúc hốt gian,
Bất tri lai nhật thử hoặc hàn?
Như hà cửu tọa linh tâm toan!

Dịch Thơ:

Bài Hành "Hôm Nay"

Đêm qua bỗng trời lạnh,
Tiếng gió lùa hun hút!
Sáng ra sương móc thấu áo quần,
Đường vắng không còn ai dạo gót!
Hôm nay rét đã lui,
Mặt trời lại như đốt.
Bồn chồn nóng bức áo khôn mang,
Tựa cột, mồ hôi nhỏ thánh thót.
Than ôi! Nóng rét phút chốc bỗng đổi thay
Chẳng biết rồi mai nóng, rét đây?
Ngồi mãi chi xót dạ này!

Đăng Hoành Sơn

Sơn ngại thanh sơn vạn lý Trình,
Sơn biên dã thảo tốnh nhân hành.
Anh hùng mạc vãn thiên niên quốc,
Chinh chiến không tồn nhất lũy danh.
Bắc lĩnh đoạn vân thu túc vũ,
Nam trang sơ hiểu đái tân tình,
Há sơn phản giác đăng sơn khổ,
Tự thán du du ủy tục tình!

Dịch Thơ:

Lên Núi Hoàng Sơn

Muôn dặm đường đi núi lẫn đồi,
Bên non cỏ nội tiễn đưa người.
Ai tài kéo nước nghìn năm lại?
Trăm trận còn tên một lũy thôi.
Ải bắc mây tan mưa dứt hạt,
Thôn nam nắng hửng sớm quang trời.
Xuống đèo mới biết lên đèo khổ,
Trần lụy, sao đành để cuốn lôi?

Hạ Châu Tạp Thi

Lâu các trùng trùng giáp thủy tân,
Tùng âm lương xứ dị hoa xuân.
Thiết li vô tỏa qui xa nhập,
Cá cá ô nhân ngự bạch nhân.

Dịch Thơ:

Thơ Vặt Làm Khi Ở Hạ Châu

Bên sông lầu gác trập trùng,
Hoa chi dưới bóng cây tùng tốt tươi?
Xe về cổng sắt mở rồi,
Hầu xe da trằng, rặt người da đen.

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 9:49 am

Mộ Kiều Qui Nữ

Tư lường hàn khổ vị đương ki,
Khang ngột như châu khước điển y.
Phong lộ quá kiều hồn bất ác,
Ỷ môn ưng hữu vọng nùng qui.

Dịch Thơ:

Cô Gái Qua Sông Chiều

Rét so với đói vẫn còn thua,
Cám đắt hơn vàng, cố áo mưa,
Sương gió qua cầu không biết rét,
Tưởng người tựa cửa nóng lòng chờ.

Xuân Dạ Độc Thư

Kim nhân bất kiến cổ thời xuân,
Trù tướng kim xuân đối cổ nhân.
Thế sự kỷ hà kim bất cổ?
Nhãn tiền mạc nhận huyễn vi chân.
Kỷ đa danh lợi chung triêu vũ,
Vô số anh hùng nhất tụ trần.
Tự tiếu tục câu phao vị đắc,
Nhĩ lai huề quyển thái chuân chuân.

Dịch Thơ:

Đêm Xuân Đọc Sách

Khách nay chẳng thấy xuân xưa nữa,
Thổn thức xuân nay gặp khách xưa.
Nay hóa thành xưa nào mấy chốc,
Hư nhìn ra thực khỏi lầm chưa?
Bao phường danh lợi, cơn mưa sáng,
Máy bậc anh hùng, đám bụi mờ.
Tục lụy cười mình chưa dứt được,
Gần đây sách vở quá say sưa.

Bạc Vãn Túy Qui

Mính đính qui lai bất dụng phù,
Nhất giang yên trúc chính mô hồ.
Nam nam tự dữ liên hoa thuyết,
Khả đắc hồng như tửu diện vô?

Dịch Thơ:

Chiều Tà, Sau Trở Về

Chuếnh choáng say về không đợi dắt,
Mịt mù khói trúc một dòng sông,
Rì rầm ghé tới hoa sen hỏi:
"Hoa có hồng như mặt rượu không?"

Quá Dục Thúy Sơn

Thiên địa hữu tư sơn,
Vạn cổ hữu tư tự.
Phong cảnh dĩ kì tuyệt,
Nhi ngã diệc lai thử.
Ngã dục đăng cao sầm,
Hạo ca kí vân thủy.
Hữu ước nãi vi tư,
Phàm sự đại đô nhĩ!

Dịch Thơ:

Qua Núi Dục Thúy

Trời đất có núi ấy,
Muôn thuở có chùa này,
Phong cảnh đã kì tuyệt,
Lại thêm ta đến đây.
Ta muốn lên đỉnh núi,
Hát vang gửi nước mây.
Ao ước mà không được,
Ấy lẽ thường xưa nay!

Ninh Bình Đạo Trung

Giang tự mỹ nhân thanh luyện đái,
Sơn như túy khách bích loa bôi.
Tương khan phong nguyệt câu vô tận,
Chỉ khủng thi ông bất khẳng hồi.

Dịch Thơ:

Dọc Đường Ninh Bình

Sôn tựa dải là cô gái đẹp,
Núi như chén ốc khách làng say.
Trăng non gió mát kho vôtận,
Chỉ sợ nhà thơ mãi ở đây.

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 9:51 am

Vịnh Tản Viên Sơn

Danh sơn sơn thượng cổ kim truyền,
Tứ vọng đoàn đoàn nhược tản viên.
Vân mại trùng tiêu tinh khả trích,
Địa dao vạn nhận thủy vô truyền.
Yên hà truyền tỏa vô trần cảnh,
Tuyền thạch nhàn thê bất lão tiên.
Đường Ý đảm hàn, Cao thúc thủ.
Nguy nhiên nam cực trấn Nam thiên!

Dich thơ:

Vịnh Núi Tản Viên

Núi đây nổi tiếng tự ngàn năm,
Bốn mặt tròn xoe ngất một vòm.
Đỉnh sát từng trời sao dễ với,
Đất cao muôn bậc, nước khôn chờm.
Đá khe vui thú tiên không tuổi,
Mây ráng thường ngăn cảnh khác phàm.
Cao chịu bó tay, Đường Ý khiếp,
Phương nam chất ngất trấn trời nam.

Dục Bàn Thạch Kín

Triêu đăng Hoàng Sơn lập,
Mộ há Bàn Kính dục.
Huề thủ lưỡng phiến thạch,
Giang sơn bất dinh cúc.

Dịch Thơ:

Tắm Ở Khe Bàn Thạch

Sáng lên Hoàng Sơn trông,
Chiều xuống Bàn Thạch tắm.
Nhặt hòn đá mỗi nơi,
Núi sông không đầy nắm

Độc Dạ Cảm Hoài

Tân trướng sinh tàn dạ,
Sơ hàn tống miểu thu.
Tuế thời song bệnh nhãn,
Thiên địa nhất thi tù.
Ỷ chẩm khan trường kiếm,
Hô đăng kiểm tệ cừu.
Cưỡng liên tâm lực tại,
Cơ ngọa bất câm sầu.

Dịch Thơ:

Đêm Một Mình Cảm Nghĩ

Con nước mới, giục đêm tàn,
Rét đầu mùa, tiễn muộn màng cảnh thu.
Tháng ngày đôi mắt mịt mù,
Giữa đất trời, một anh tù làm thơ.
Trông gươm tựa gối bơ phờ,
Gọi đèn xem lại xác cơ áo cừu.
Xót mình tâm lực cạn đâu,
Mà thân giam hãm mối sầu khôn nguôi!

Thôn Cư Vãn Cảnh

Li ngoại nhân yên, trúc ngoại âm,
Thung ca thanh yết, trạo ca thâm.
Truy du khách chí phân thư khán,
Tức sự thi thành bão tất ngâm.
Hương thủy mộ trào sinh thiển lại,
Trản sơn hồi chiếu đạm không lâm.
Huân phong đa dữ nhàn phương tiện,
Xuy khởi cô liêm nhất bán tâm.

Dịch Thơ:

Cảnh Chiều Thôn Quê

Ngoài rào khói lạt trúc thưa,
Nhịp chày vừa dứt, điệu hò vang lên.
Khách chơi chia sách cùng xem,
Thơ xong bó gối ngồi ngâm thẫn thờ.
Sông Hương triều xuống bãi trơ,
Khu rừng Hòn Chén đã mờ bóng hôm.
Chiều nay có trận gió nồm,
Rèm thưa nửa cuốn, tâm hồn thảnh thơi..

Đồng Tử Mục Lang

Đồng tử mục đường lang,
Hệ chi dĩ tố ty.
Tố ty phục triền miên,
Tất mệnh khô thụ chi.
Đồng tử khởi bất tri,
Sở bất phi nhĩ tri.
Ô hô! ngã hữu dân,
Thận tai tại sát mi!

Dịch Thơ:

Chú Bé Chăn Bọ ngựa

Chú bé chăn bọ ngựa,
Buộc nó bằng sợi dây.
Sợi dây quấn chằng chịt,
Nó chết trên cành cây.
Chú bé đâu ngu ngốc,
Chỗ hỏng chú chưa hay.
Người dắt dân ta hỡi!
Xét kĩ trên lông mày.

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Sun Aug 10, 2008 10:10 am

Độc Dạ Khiển Hoài

Bình sinh tích tích tự đam ngâm,
Du biến thiên nha mỗi bất câm.
Phế lộc ngẫu phi thường phủ bễ,
Tiêu đồng thùy thưởng độc luân tâm.
Nhàn đa trọc tửu tiêu ma dị,
Khách cửu danh sơn mộng mị thâm.
Vị tạ cô đăng cựu tương chiếu,
Nhất xuân nhân sự đáo như kim.

Dịch Thơ:

Đêm Vắng Khuây Lòng

Đời đã trót ngâm nga mất nết,
Chốn chân mây dạo hết vẫn không chừa.
Vỗ đùi reo khi lục giỏ sách xưa,
Đồng tiếng đẹp, lúc cháy thừa ai đã hiểu?
Chuỗi ngày rỗi dễ trôi qua chén rượu.
Sống quê người hằng mơ nẻo non xanh.
Đèn gửi xưa chút tâm tình,
Việc đời thôi lại vẫn mình năm qua.

Hương Giang Tạp Vịnh

Nhất đái duyên giang giáp đệ hùng,
Ngũ quân khai phủ chiếu tây đông.
Vinh khô tứ thập dư niên sự,
Chỉ hữu hà hoa tự cựu hồng.

Dịch Thơ:

Thơ Vịnh Sông Hương

Ven sông lầu gác trập trùng,
Đồn quân, dinh tướng tây đông mấy tòa,
Thịnh suy bốn chục năm qua,
Riêng sen vẫn giữ màu hoa đỏ.

Đáp Trần Ngộ Hiên

Sạ kiến nan vi ngữ,
Dao ưng thứ ngã ngu.
Bất tài diệc ma chiết,
Đa bệnh cánh trì khu.
Hải viễn giang qui cấp,
Thiên hàn nguyệt xuất cô.
Cử bôi thời tự vấn,
Quyện mã thượng trường đồ.

Dịch Thơ:

Đáp Lời Trần Ngộ Hiên

Chợt gặp lời khôn ngỏ,
Xin tha lỗi dại khờ.
Không tài cũng thử thách,
Nhiều bệnh vẫn xông pha.
Cách bể dòng sông gấp,
Lạnh trời bóng nguyệt trơ.
Nghiêng bầu thường tự nhủ:
Ngựa mỏi, đường còn xa.

Quá Quảng Trị Tỉnh

Lưỡng quan nam quá nhập nam trung,
Nhập đáo Minh Lương tự bất đồng.
Sơn hải chỉ nghi Tề cận lợi,
Lũ thường hoàn tưởng Ngụy dư phong.
Cô thành tọa trấn thiên lâm thế,
Sa chử binh liên nhất thủy không.
Truyền đạo lục long cận tuần hạnh,
Mỹ Xuyên cung ngoại hựu tân cung!

Dịch Thơ:

Qua Tỉnh Quảng Trị

Vào nam, hai cửa ải vừa qua,
Vào đến Minh Lương thấy lạ ra.
Nhặt nhạnh lợi Tề non bể saÜn,
Xẻn so tục Ngụy dép xiêm xưa.
Khu rừng bát ngát tòa thành chắn,
Bãi cát mênh mang mặt biển xa.
Nghe nói sáu rồng vừa ngự tới,
Cung vua saÜn đó lại cung vua!

Hiểu Lũng Quán Thu

Vụ lý song cao tấn thủ khiên,
Phúc hiêu, thần chiến, đoản xoa xuyên.
Bách tầm phá thảo trường đê mạch,
Ngũ xích tân ương thượng bạn điền.

Dịch Thơ:

Thợ Tác Nước
Trên Đồng Cao Buổi Sáng

Sương nặng gầu đôi mới kéo lên,
Môi run, bụng lép, chiếc tơi quèn.
Ven đê cỏ vỡ ngoài trăm đám,
Dăm thước vừa gieo mạ ruộng trên

Tự Quân Chi Xuất Hỹ

Tự quân chi xuất hỹ,
Dạ dạ thủ không sàng.
Hải nguyệt chiếu cô mộng,
Giang phong sinh mộ lương.
Tiểu kính ký viễn khiếp,
Hàn y lưu cố phường.
Trì thử các tự úy,
Bất khiển lưỡng tương vương!

Dịch Thơ:

Từ Ngày Anh Ra Đi

Từ ngày anh ra đi,
Đêm đêm giường quạnh hiu.
Trăng khơi soi mộng lẻ,
Gió bến lạnh hơi chiều.
Áo rét em cất giữ,
Gương nhỏ anh mang theo.
Tạm để cùng yên ủi,
Không lạt tình thương yêu.

Biệt Phạm Lang Trung

Dĩ từ niên lai bất tương kiến,
Kiến thời liên ngã cánh liên quân.
Mang mang thân thế tri hà liễu?
Hạo hạo kiền khôn tích tạm phân.
Vạn lý ức qui sầu Tử Mỹ,
Nhất quan đa bệnh sấu Hưu Văn,
Minh thần khước vọng giang kiều lộ,
Nam lĩnh vân liên Bắc lĩnh vân.

Dịch Thơ:

Từ Biệt Ông Phạm Lang Trung

Xa nhau kể đã bốn năm chầy,
Gặp mặt thương mình lại xót ai.
Thân thế mịt mờ bao hết cuộc,
Kiền khôn man mác lại chia tay.
Xa quê Tử Mỹ buồn vì nhớ,
Một chức, Hưu Văn bệnh hóa gầy!
Mai mốt trông vời sông nước cách,
Non nam, núi bắc một trời mây.

Hiểu Quá Hương Giang

Vạn chướng như bôn nhiễu lục điền,
Trường giang như kiếm lập thanh niên.
Sổ hàng ngư đĩnh liên thanh trạo,
Lưỡng cá sa cầm khuất túc miên.
Trần lộ du du song quyện nhãn,
Viễn tình hạo hạo nhất qui tiên.
Kiều đầu xa mã phi ngô sự,
Phả ái nam phong giác chẩm biền.

Dịch Thơ:

Buổi Sáng Qua Sông Hương

Muôn núi quanh co diễu cánh đồng,
Trời xanh gươm dựng một dòng sông.
Giặm đò văng vẳng vài chài cá,
Co cẳng lim dim mấy chú mòng.
Dặm khánh mịt mờ đôi mắt mỏi,
Tình quê man mác chiếc roi vung.
Đầu cầu xe ngựa ta nào tưởng!
Tưởng trận nam phong quạt giấc nồng

Thu Dạ DộcTọa Tức SưÏ

Minh nguyệt nhập tiền hiên,
Cô ả khuy thanh tôn.
U nhân ái dạ tọa,
Tương đối diệc vong ngôn,
Khởi lập miện không vũ,
Nhân chi thiệp nhàn viên.
Tức tức hậu trùng ngữ,
Thu thu giang điểu huyên.
Minh cư đạm độc thích,
U thưởng diệu tự luân.
Bạc chước sấn lương dạ,
Úy ngã cơ lưu hồn.

Dịch Thơ:

Đêm Thu Ngồi Một mình Tức SựÏ

Trăng sáng lọt hiên trước,
Bóng nghiên bầu rượu nhòm.
Người buồn thích đêm vắng,
Ngồi lặng đối trăng suông.
Đứng dậy nhìn trời đất,
Tiện bước dạo quanh vườn.
Trùng tới mùa, ran rỉ,
Chim bên sông véo von.
Riêng thích ở nơi vắng,
Tự vui trong cảnh buồn.
Nhân đêm thanh nhắp chén,
Yên ủi nỗi cô đơn.

Hoàng Sơn Vọng Hải Ca

Quân bất kiến:
Hải thượng bạch ba như bạch đầu.
Nộ phong hám phá vạn hộc châu.
Lôi khu điện bác hãi nhân mục,
Trung hữu điểm điểm phù khinh âu.
Hải khí quyển sơn, sơn như chỉ,
Sơn Bắc, sơn Nam thiên vạn lý.
Công danh nhất lộ kỹ nhân nhàn?
Quan cái phân phân ngã hành hỹ!

Dịch Thơ:

Bài Ca Từ Hoàng Sơn Ngắm Biển

Anh không thấy:
Sóng biển trào lên như đầu bạc lô nhô,
Gió giận dữ đánh chìm những chiếc thuyền to.
Chớp giật sấm ran ai nấy đều xanh mắt,
Giữa cảnh, con chim hải âu vẫn nhởn nhơ.
Biển như cuốn núi, núi sừng sững,
Non Bắc, non Nam ngàn bạt ngàn.
Mũ lọng mình đi bước lếch thếch,
Công danh đường ấy mấy an nhàn!

Tiêu đề: Re: Tuyển Tập Cao Bá Quát Tue Aug 12, 2008 12:24 pm


	tôi rất thích cách post bài của bạn, bài viết rất có chất lượng, ai mà có thời gian đọc thì có thể học hỏi được nhiều, cám ơn

GÓC HỌC TẬP

PHỐ VĂN THƠ

Thơ lãng mạn

GÓC HỌC TẬP

PHỐ VĂN THƠ

Thơ lãng mạn

GÓC HỌC TẬP

PHỐ VĂN THƠ

Thơ lãng mạn